Vlaanderen heeft 18 Regionale Landschappen die zich elk in een specifieke regio inzetten voor het behoud en versterken van natuur, landschap, erfgoed, streekidentiteit en recreatie.
Goed Geknot is een initiatief van de Regionale Landschappen.
Binnen onze werking besteden we veel aandacht aan kleine landschapselementen (KLE's) zoals knotbomen, houtkanten en hakhoutbosjes. Sommige KLE's vervulden vroeger een belangrijke functie. Zo dronk vee uit poelen, hielden meidoornheggen koeien en schapen in de weide en bakenden knotbomen percelen af. Maar alternatieven deden hun intrede en verdrongen deze natuurpareltjes stelselmatig uit ons landschap. Dat is jammer, want kleine landschapselementen zijn zeer waardevol:
Kleine landschapselementen vormen een stukje van onze geschiedenis en zijn typerend voor onze streek. Alleen al als deel van onze identiteit verdienen ze meer aandacht en bescherming.
Daarnaast drukken ze een stempel op het uitzicht van een landschap en vertellen ze een boeiend verhaal over het verleden over oude landbouwpraktijken en landgebruik. Ze zijn een belangrijk onderdeel van ons erfgoed.
Ze zijn zeer waardevol voor de biodiversiteit: roofvogels gebruiken een alleenstaande hoge boom als uitkijkpost en andere vogels vinden een schuilplaats in een heg. Daarnaast doen KLE’s ook dienst als corridor: zo bieden heggen en bomenrijen voor heel wat dieren een beschutte route van het ene natuurgebied naar het andere. Deze landschapselementen zorgen dus voor een verscheidenheid aan habitats en groeiplaatsen en bevorderen zo het ecologisch evenwicht.
Onze werking zet volop in om kleine landschapselementen opnieuw op te waarderen. Door kleine landschapselementen te herstellen of opnieuw aan te planten herstellen we een uniek stukje landschap vol natuur- en erfgoedwaarde.
Ook knotbomen, houtkanten en hakhoutbosjes zijn kleine landschapselementen. Ze hebben een uitzonderlijke natuurwaarde. Om zoveel mogelijk van deze KLE's te behouden en op te waarderen startten enkele Regionale Landschappen daarom in 2018 met Goed Geknot.
Niet elke eigenaar van knotbomen heeft de tijd en/of kennis om zijn of haar knotbomen correct te onderhouden. Via Goed Geknot koppelen we eigenaars van knotbomen aan vrijwillige knotters. Zij onderhouden de knotbomen gratis en krijgen als tegendienst het brandhout gratis mee naar huis.
Wil je graag leren knotten? Elke winter organiseren we cursussen voor beginners. Neem contact op via goedgeknot.be, laat ons weten dat je interesse hebt en wij houden je op de hoogte wanneer er nieuwe cursussen georganiseerd worden.
Vragen stellen, foto's posten voor / tijdens / na de arbeid, materiaal- en andere tips delen, ervaringen uitwisselen, ... Het kan allemaal via de besloten Facebookgroep RLSD_Houtzoekers, opgericht door Wouter Delanote, zelf een fiere houtzoeker.
Knotbomen zijn een bron van biodiversiteit. Onder meer de steenuil, gekraagde roodstaart, holenduif en ringmus houden ervan om hun nest te maken in knotbomen. Daarnaast hebben knotbomen een grote landschapswaarde. Wist je dat onze streek op wereldvlak bekend is voor haar grote aantal knotbomen? Knotbomen maken dus deel uit van ons natuurlijk erfgoed, een reden te meer om ze goed te onderhouden.
Knotbomen zijn gewone bomen die op een bepaalde manier afgezaagd zijn. Een wilg wordt dus een knotwilg wanneer deze op een bepaalde manier geknot wordt. Zijn de takken van jouw boom ooit afgezaagd tot aan de stam? Dan is jouw boom geknot en sindsdien een knotboom. Verder onderhoud is om de vijf jaar noodzakelijk. Zo niet, scheuren de takken af en kunnen ze jouw boom splijten. Mogelijks wordt dat jouw boom fataal.
Snoeien gebeurt jaarlijks en houdt je boom, struik of plant in vorm. Knotten gebeurt om de 5 jaar (bij knotbomen) of om de 10 jaar (bij houtkanten) en betekent dat alle takken tot een bepaalde hoogte van de grond verwijderd worden. Het is belangrijk dat dit door een kenner gebeurt die oog heeft voor veiligheid, techniek en natuurvriendelijk werken.
Door bomen te knotten kan hout worden geoogst zonder de boom te vellen. Het takhout van knotbomen (vooral knotwilgen) gebruikte men vroeger als brandhout en geriefhout (zoals stelen). Daarnaast stonden de fijne takken en bladeren bekend als veevoeder. Tegenwoordig wordt het hout van de knotwilgen nog steeds gebruikt als brandhout. Je kan er bovendien een takkenril mee aanleggen als afbakening van een perceel, een ideale thuis voor heel wat insecten!
Contacteer ons
Heb je nog vragen? Aarzel niet om contact met ons op te nemen. Op onze contactpagina kan je de contactinformatie van alle Regionale Landschappen terugvinden.
